HERNIA OF LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM
Hoe vaak komt een hernia in de lage rug voor?
Hoewel lage rugklachten heel veel voorkomen is zo’n 90-95% van die lage rugklachten van onschuldige aard. Omdat er met medische diagnostiek geen afwijkingen gevonden kunnen worden die de klachten verklaren, wordt dan van a-specifieke rugklachten gesproken (Waddell 1998). Het aantal nieuwe gevallen van een hernia (of Lumbaar Radiculair Syndroom: LRS) in de huisartsenpraktijk is 9 per 1000 patiënten per jaar; bij mannen wordt de aandoening vrijwel even vaak vastgesteld als bij vrouwen. Een hernia komt zelden op jongvolwassen leeftijd voor, het komt het meest voor in de leeftijdscategorie van 45 tot 64 jaar. Van de mensen met een hernia in de onderrug herstelt zo’n 90% vanzelf, zonder operatie (Deyo 1990, Peul 2007).
Wat is een hernia?
Een hernia (meestal een licht uitpuilende tussenwervelschijf) zorgt ervoor dat een zenuw door beknelling geïrriteerd of ontstoken raakt. Soms wordt de zenuw bekneld door botwoekeringen bij artrose. Daardoor is er in het been vaak sprake van een “schietende” of “brandende” pijn in combinatie met tintelingen, een doof gevoel en soms krachtverlies. De beenpijn is vaak heviger dan de rugpijn en verergert vooral door bewegingen of een bepaalde houding van de rug. De rug is beperkt in het bewegen en het bewegen ervan geeft pijnklachten (Bogduk 2009).
Naar de huisarts?
U heeft geen verwijzing nodig van de huisarts om bij ons behandeld te worden, maar in de volgende gevallen adviseren wij u toch direct contact op te nemen met uw huisarts:
- het ontstaan van een doof gevoel in de schaamstreek en rond de anus;
- ongewild urineverlies of juist niet kunnen plassen;
- plotseling sterk toenemend verlies van spierkracht in been of voet.
Kijk naar dit filmpje als je wil weten hoe een hernia er uit ziet en wat er precies gebeurd
De behandeling bij een hernia
Een hernia heeft over het algemeen en gunstig natuurlijk beloop; de klachten zullen uiteindelijk gemiddeld binnen 6 tot 9 maanden verdwijnen (Bush 1992; Saal 1995). De tussenwervelschijf slinkt over het algemeen al vrij snel weer tot zijn oorspronkelijk niveau. In het overgrote deel van de gevallen verdwijnt de prikkeling weer, in de meeste gevallen zonder specifieke maatregelen, zoals operatie. Het is goed om rustig in beweging te blijven en door te gaan met de dagelijkse activiteiten voor zover de klachten dit toelaten en niet verergeren! Een strikte bedrustkuur is niet zinvol (Vroomen 2000, Hagen 2004). Indien juist bij liggen de klachten duidelijk minder zijn, kun je korte tijd wat meer bedrust houden, maar totale bedrust draagt niet bij aan een sneller herstel. In de meeste gevallen is het voldoende om bewegingen die de pijn uitlokken tijdelijk te vermijden.
In eerste instantie zal de behandeling bestaan uit gedoseerde rust, het verminderen van de belasting op de rug (zonder meteen op bed te gaan liggen) en goede specifieke pijnmedicatie (Diclofenac® i.c.m. Tramadol® of Lyrica®). De manueeltherapeut zal in samenwerking met de huisarts jouw klachten in de gaten houden en afwachten tot de geïrriteerde zenuw tot rust gekomen is.
Daarna staat het herstel van een correcte aanspanning van de diepe rugspieren op de voorgrond, samen met het vergroten van de beweeglijkheid van de rug en de geïrriteerde zenuw in het been (Ellis 2008, Ostelo 2009, Hahne 2010).
Bij rugpijn wordt de spanning van de grote oppervlakkige rugspieren hoger, waardoor deze spieren vaak pijnlijk zijn bij aanraking. De kleine, diepe rugspieren reageren op pijn door niet meer adequaat te reageren: ze spannen niet meer op tijd aan en voeren hun sturende taak niet meer goed uit. Hierdoor moeten de grote spieren harder werken dan ze gewend zijn en bovendien zijn ze niet geschikt om de sturende taak op zich te nemen. Doordat de rug ongecontroleerd beweegt, pijnlijk is bij bewegen en de spieren verminderen in omvang, blijft de pijn in de rug bestaan. Deze veranderingen herstellen niet spontaan (Panjabi 1998, Hodges 2004, O’Sullivan 2004). De geïrriteerde zenuw kan hierdoor niet tot rust komen en blijft pijn in het been geven.
Naast de veranderingen van het spiersysteem is de zenuw zelf verminderd in staat om te bewegen en door de weefsels en de spieren in het been te “glijden”. Ook al gaat het om zeer minimale bewegingen (3-10mm: Dilley 2005 & 2008); de zenuw geeft zeer veel pijnsignalen af, indien dit niet mogelijk is.
Gelukkig is dit proces omkeerbaar. Indien de diepe rugspieren weer leren op de goede manier aan te spannen, nemen zij op termijn hun oorspronkelijke taak weer op zich. Het hertrainen moet op een gecontroleerde manier plaats vinden. Vaak wordt gestart met het oefenen met behulp van een apparaatje (Stabilizer, ChattanoogaTM) om deze spieren aan te spannen. De grote spieren mogen hierin niet helpen. Na 6 weken zijn de spieren weer in staat hun functie op zich te nemen.
De beknelde zenuw heeft ook vaak specifieke oefeningen nodig om niet overgevoelig voor bewegingen te blijven. Dit zijn hele precieze, rustige en pijnvrije bewegingen met het been en de rug.
ONZE FYSIO-EXPERTS BIJ EEN LAGE RUG HERNIA
Onze fysio EXPERTS op dit gebied zijn Marloes Thoomes-de Graaf en Erik Thoomes, zij behandelen patiënten met een hernia het meeste en zijn hier extra in onderlegd.
