SPIERCONTROLE RUG
We bewegen de hele dag door en meestal maken we bewegingen die ongeveer lijken op dat wat we van plan waren te doen. Soms kan je spiersysteem van slag zijn en niet meer zo goed luisteren naar de opdracht die jij geeft, ook al zie je dit niet altijd direct terug in hoe je beweegt. Je kunt onder andere merken dat je spiersysteem minder efficiënt functioneert als dat de bedoeling is als je bepaalde houdingen niet zo lang vol kunt houden, bijvoorbeeld lang staan of lang zitten. Het zou zo kunnen zijn dat jouw spiersysteem dan minder efficiënt functioneert als dat het zou kunnen functioneren.
Een normale situatie
In een normale situatie ben jij in staat gecontroleerd te bewegen, hier is stabiliteit voor nodig. Tachtig procent van de stabiliteit wordt door de spieren gecreëerd (Panjabi 1998). Deze spieren bestaan uit de grote rugspieren, die worden aangespannen je rug te strekken, de grote buikspieren om te kunnen buigen en de kleine rug en buikspieren die zorgen voor de controle en de sturing. De grote spieren zijn vaak wat groter en oppervlakkiger. De diepe spieren zijn kleiner, liggen dieper (een paar laagjes onder de andere spieren) en lopen vaak van wervel tot wervel. Hierdoor kunnen ze dus heel gericht bijsturen.
Normaal gesproken worden de diepe spieren 5 tot 20 milliseconden voordat je het bovenlijf wil gaan bewegen al aangespannen. De diepe spieren staan dan al klaar om te kunnen reageren zodra je bovenlijf in beweging wordt gebracht. De activiteit van deze diepe spieren zorgt er voor dat het lijf gecontroleerd in de goede richting gaat (Panjabi 1998, Falla 2004, Cagnie 2009).
De veranderingen die plaats vinden op basis van pijn
Bij rugpijn wordt de spanning van de grote spieren hoger, waardoor de spieren vaak pijnlijk zijn bij aanraking. De kleine, diepe spieren reageren op pijn door juist niet meer adequaat te reageren: ze spannen niet meer op tijd aan en voeren hun sturende taak niet meer goed uit. Hierdoor moeten de grote spieren harder werken dan ze gewend zijn. Bovendien zijn ze niet geschikt om de sturende taak op zich te nemen. Doordat de rug (of het bovenlichaam in het geheel) ongecontroleerd beweegt, pijnlijk is bij bewegen en de spieren veranderen in omvang, blijft de pijn in de rug bestaan. Deze veranderingen herstellen niet spontaan. Het is bekend dat mensen met terugkerende rugklachten last hebben van aanhoudende aanpassingen in bijvoorbeeld de m. Multifidi (een klein rugspiertje). Zelfs als deze mensen in een pijnvrije periode zitten, gebruiken ze de Multifidi niet zoals deze gebruikt hoort te worden (d'Hooge 13). Opvallend is dat mensen die terugkerende rugpijn hebben tijdens een activiteit als buigen zowel de "buig-spieren" als de "strek-spieren" aanspannen, waardoor de wervelkolom verstijft (Hodges 07). Dit kan de reden zijn dat de rugklachten steeds weer terugkeren of niet beter worden (Hodges 13).
Ook in het brein zijn aanpassingen gemaakt, de representatievelden (als je niet weet wat dat is kun je onder het kopje PIJN EN HET BREIN kijken voor meer informatie) zijn niet meer zo netjes afgebakend en de spieren vertonen overlap (Tsao 08, 10), dit is één van de redenen waardoor het zo moeilijk is voor het lichaam om de juiste spieren aan te spannen.
De spieren zelf hebben zich dus aangepast, in vorm, uithoudingsvermogen en activatie, maar ook de aansturing vanuit de hersenen is moeilijker.
Gelukkig is dit proces omkeerbaar. Indien de diepe spieren weer leren op de goede manier aan te spannen, nemen zij op termijn hun oorspronkelijke taak weer op zich. Het her-trainen moet op een gecontroleerde manier plaats vinden. We onderzoeken welke spiertjes wel en niet efficiënt functioneren, bijvoorbeeld m.b.v. computergestuurde feedback (klik hier als je daar meer informatie over wil). Vaak wordt gestart met het oefenen om deze spieren aan te spannen met behulp van een apparaatje. Na 6 weken zijn de spieren weer in staat hun functie op zich te nemen. Als de controle van de kleine stabiliserende spiertjes is verbeterd, kan gestart worden met het gebruiken van zowel de grote als de kleine spieren, we noemen dit medium en high load oefeningen. Op ons YouTube kanaal kun je hier voorbeelden van vinden (klik hier om ze te bekijken).
Kijk naar dit filmpje als je wil weten wat gebeurd met je spiersysteem als je langer rugklachten hebt
ONZE FYSIO-EXPERTS BIJ AANHOUDENDE RUGKLACHTEN
Onze Fysio-Experts op dit gebied zijn Marloes de Graaf en Bart Kooter.
FYSIO EXPERTS levert gespecialiseerde fysiotherapeutische zorg op maat bij rugklachten. Fysiotherapie gericht op jouw klachten! FYSIO-EXPERTS zit in Hazerswoude Rijndijk, centraal gelegen tussen Alphen aan den Rijn (bij Koudekerk aan den Rijn, Hazerswoude Dorp) en Leiderdorp, Leiden. Neem contact met ons op om een afspraak te maken.
