WHIPLASH
Hoe vaak komt het voor?
Voor Nederland wordt het aantal nieuwe patiënten met een whiplash geschat op 94 tot 188 per 100.000 inwoners per jaar (Nivel). De diagnose wordt naar aanleiding van het ontstaan van de klachten gesteld, samen met uitkomsten van lichamelijk onderzoek en soms vragenlijsten. Een röntgen-foto of MRI maken heeft in eerste instantie meestal geen zin, omdat daar vrijwel nooit afwijkingen op worden gevonden.
Wat is een whiplash?
De term “whiplash” is eigenlijk een verouderde term. Het was een verzamelnaam voor de nekklachten en andere problemen die optreden na een acceleratie- deceleratie trauma, zoals dat bijvoorbeeld bij een auto-ongeluk voorkomt. Heel lang is de term “whiplash associated disorders” (‘aan een whiplash-ongeluk gerelateerde klachten’) of WAD gebruikt. Tegenwoordig is “trauma induced neck pain”, ofwel: “nekklachten na een ongeluk” een meer gebruikte term. WAD is een bonte verzameling van klachten waarbij o.a. nek- en schouderpijn, hoofdpijn, concentratieverlies en stemmingswisselingen veel voorkomen.
Whiplash-klachten worden wel naar ernst ingedeeld in 4 gradaties, waarbij graad 2 de meest voorkomende is. Die graad II wordt dan weer in 3 subgroepen onderverdeeld: IIa (nekpijn, minder controle met bewegen en gevoelsstoornis), IIb (gelijk aan a, plus milde psychologische disstress en uitstraling naar de arm) en IIc (gelijk aan a plus verminderde positie zin van de nek, matige psychologische disstress en centrale sensitatie (overgevoeligheid) (Sterling 2004). De onderverdeling geeft ook goed aan welke soort(en) behandeling(en) nuttig zouden kunnen zijn.
Als klachten langer aanhouden wordt het ook belangrijk te kijken hoe patiënten met hun (pijn)klachten omgaan en of er andere zaken in hun privéleven afspelen die waarvan ze bekend zijn dat chronische pijnklachten in de hand werken (kijk ook eens naar pijn en het brein en spiercontrole).
De behandeling van whiplash
Vaak kan gerichte fysiotherapie en/of manuele therapie ondersteunen bij klachten na een auto-ongeluk. Waar de behandeling precies uit bestaat is afhankelijk van de precieze klachten die jij hebt, maar zal grotendeels bestaan uit gerichte mobiliserende manuele therapie om de bewegingsmogelijkheid van de nek te verbeteren en gerichte oefentherapie om de spiercontrole van de kleine diepe nek- en halsspieren te optimaliseren en de houding- en positiezin te verbeteren. Daarbij wordt o.a. gebruik gemaakt computergestuurde oefenapparatuur die directe feedback over het bewegen geeft.
Veel klachten na een auto-ongeluk verdwijnen uiteindelijk: ongeveer 85% van de patiënten heeft binnen zes maanden na een whiplash hun werkzaamheden weer opgepakt (Quebec task Force). Van een aantal factoren is bekend dat ze het herstel na een whiplash mogelijk kunnen vertragen:
- Stijve nek, direct na het ongeval
- Al eerder een hoofdtrauma gehad hebben
- Vrouwelijk geslacht
- Hogere leeftijd hebben
ONZE FYSIO-EXPERTS BIJ WHIPLASH KLACHTEN
Onze Fysio-Experts op dit gebied zijn Bart Kooter en Marloes de Graaf. Zij zijn de therapeuten die gespecialiseerd zijn in het behandelen van klachten voortkomend uit een ongeluk.
