OVERSPANNEN/BURN-OUT
Wat is het verschil tussen overspannen zijn en het hebben van een burn-out?
Overspannenheid en burn-out zijn termen die vaak door elkaar gebruikt worden. Voor een groot deel komen de klachten overeen, maar toch is het niet helemaal hetzelfde. Het verschil zit hem in de duur en de hevigheid van de klachten. Bij een burn-out zijn de klachten al tenminste 6 maanden aanwezig, waar dit bij overspanning korter is. Daarnaast zijn de klachten bij een burn-out over het algemeen heviger dan bij overspanning en staat vermoeidheid meer op de voorgrond. Klachten bij overspanning of een burn-out verschillen per persoon, maar kunnen onder andere het volgende zijn:
• Vermoeidheid, zowel lichamelijk als geestelijk
• Moeite met concentreren en onthouden
• Slecht slapen
• Prikkelbaarheid
• Piekeren
• Gejaagd gevoel
• Niet goed tegen drukte kunnen
• Het gevoel hebben de controle te verliezen, problemen niet meer aan te kunnen
• Onzekerheid over eigen capaciteiten
• Beperkt worden in het uitvoeren van gewone dagelijkse bezigheden
Daarnaast treden vaak lichamelijke klachten op, zoals (maar dit lijstje is niet volledig):
• Hoofdpijn • Spierpijn • Hartkloppingen • Duizeligheid • Benauwdheid • Pijn op de borst
Overspanning en burn-out komen bij vrouwen ongeveer twee keer zo vaak voor als bij mannen. Vrouwen krijgen de diagnose het vaakst tussen hun 35e en 39e jaar, mannen tussen hun 40e en 44e.
Hoe ontstaan deze klachten?
Iedereen krijgt in zijn leven te maken met stress. Dit is heel normaal en hoeft helemaal geen probleem te zijn. Zo lang een korte periode van stress maar gevolgd wordt door een periode waarin herstel kan plaatsvinden. Is er langere tijd sprake van stress met onvoldoende hersteltijd, dan raakt het lichaam op een gegeven moment ontregeld. Er wordt steeds een beetje stresshormoon afgegeven, dat in het lichaam ophoopt. Het doel van het stresshormoon is om het lichaam klaar te maken voor een vecht- of vluchtreactie. Blijft hetgeen dat de stress veroorzaakt aanwezig, dan blijft het lichaam steeds alert en klaar om te vechten of te vluchten. Uiteindelijke raakt het hierdoor uitgeput. Het gaat signalen geven dat het tijd wordt om rustig aan te doen. Merk je deze signalen niet op of besluit je ze te negeren, dan zal het lichaam steeds verder ontregeld raken. Op den duur gaat dit klachten geven, welke steeds heviger worden. Houdt deze situatie te lang aan, dan zal dit uiteindelijk overspanning of zelfs een burn-out tot gevolg hebben. Hoewel bij een burn-out vaak wordt gedacht aan werkgerelaeerde stress, hoeft dit niet het geval te zijn. Het maakt voor het brein niet uit wat de oorzaak is van de stress. Een vervelende of ingrijpende privésituatie, hoge eisen aan jezelf of bijvoorbeeld veel piekeren kunnen dezelfde stress veroorzaken als een hoge werkdruk of een vervelende werksfeer en zouden uiteindelijk dus net zo goed tot overspanning of een burn-out kunnen leiden.
Herstel
Zowel van overspanning als van burn-out kun je goed herstellen, alleen kost dit tijd. Bij een burn-out duurt het herstel over het algemeen langer dan bij overspanning. Hoe lang dit precies duurt verschilt per persoon en per situatie. Kunt u hierbij hulp gebruiken, dan kunt u hiervoor naar de huisarts gaan. Deze kan u doorverwijzen naar de praktijkondersteuner of psycholoog. Heeft u ook last van lichamelijke klachten, dan kan psychosomatische fysiotherapie u helpen. Hierbij wordt gekeken op welke manier uw lichamelijke klachten samenhangen met uw geestelijke klachten en op welke manier deze het beste te beïnvloeden zijn.
ONZE FYSIO-EXPERTS OP HET GEBIED BURN OUT KLACHTEN
Op het gebied van burn out klachten en overspannenheid is Laurie de Rooij en Gala ban Harskamp onze fysio expert.
